Thói quen ăn uống, sinh hoạt hằng ngày thiếu khoa học tưởng chừng không ảnh hưởng nhiều đến bệnh trĩ thế nhưng lại là những tác nhân hàng đầu làm tăng nguy cơ mắc bệnh trĩ. Do đó, nếu thay đổi hợp lý trong việc ăn uống, sinh hoạt sẽ giúp ngăn ngừa bệnh trĩ hoặc giảm bớt sự phát triển của trĩ và ngăn ngừa trĩ tái phát sau phẫu thuật. Vậy bệnh trĩ kiêng gì và nên ăn gì? Chế độ ăn cho người bệnh trĩ như thế nào là tốt sẽ được ThS.Bs Nguyễn Văn Hậu giới thiệu sau đây có thể giúp ngăn ngừa bệnh phát triển.
Bệnh trĩ kiêng ăn gì?
Bệnh trĩ kiêng gì? Thực tế, không có chế độ ăn kiêng cụ thể cho người mắc bệnh trĩ, song việc hạn chế thu nạp một số loại thực phẩm có thể giúp ngăn ngừa trĩ phát triển.
Dưới đây là những loại thực phẩm người mắc bệnh trĩ nên hạn chế ăn:
1. Ngũ cốc tinh chế như bột mì trắng
Bột mì trắng đã được loại bỏ cám và mầm nên ít chất xơ hơn. Các sản phẩm làm từ loại bột này bao gồm bánh mì trắng, mì ống và bánh mì tròn… đều có thể gây khó khăn cho việc đi tiêu.
2. Thịt đỏ
Thời gian tiêu hóa loại thịt này lâu hơn và có thể làm trầm trọng thêm tình trạng táo bón. Các loại thịt đỏ như thịt bò, thịt lợn, thịt cừu… nếu ăn thường xuyên đều gây bất lợi cho người bệnh trĩ.
Người mắc bệnh trĩ nên hạn chế ăn thịt đỏ như thịt bò, thịt heo, thịt dê, cừu…
3. Thức ăn cay nóng
Thức ăn cay, nóng như ớt, gừng, riềng, mù tạt… có thể làm tăng cảm giác đau và khó chịu liên quan đến bệnh trĩ.
4. Đồ ăn mặn
Các món ăn mặn như đồ kho, các loại mắm… có thể gây đầy hơi và làm cho búi trĩ nhạy cảm hơn.
5. Thực phẩm chứa nhiều dầu mỡ
Các loại thực phẩm chứa nhiều dầu mỡ như gà rán, khoai tây chiên… có thể gây khó tiêu cho hệ tiêu hoá và khiến người bệnh khó chịu cho hệ tiêu hoá cũng như việc đi tiêu.
6. Các loại thịt đã qua chế biến
Các loại thịt đã qua chế biến như thịt ba chỉ và thịt nguội khác rất ít chất xơ và nhiều natri vì vậy sẽ làm tăng nguy cơ táo bón, gây bất lợi cho người bệnh trĩ.
7. Đồ uống có cồn
Rượu làm cơ thể mất nước và có thể gây căng thẳng khi đi tiêu. Các thức uống khác cũng có thể làm cơ thể mất nước và làm cho việc đi tiêu khó khăn hơn như cà phê, nước tăng lực hoặc bất kỳ đồ uống có chứa caffeine nào. Do đó, nếu người bệnh muốn uống một tách cà phê hoặc một ly cocktail thì nên pha với một cốc nước lớn để giữ cho cơ thể được ngậm nước nhiều nhất có thể.
Bệnh trĩ nên ăn gì?
1. Thực phẩm giàu chất xơ
Thực phẩm giàu chất xơ luôn được xem là thành phần ưu tiên hàng đầu trong việc điều trị bệnh trĩ, bao gồm cả chất xơ tan và không tan. Bởi vì chất xơ làm cho phân mềm hơn, dễ đi tiêu hơn từ đó có thể giúp điều trị và ngăn ngừa bệnh trĩ. Bên cạnh đó, người bệnh nên uống nước và các chất lỏng khác, chẳng hạn như nước trái cây và súp để giúp chất xơ trong chế độ ăn uống hoạt động tốt hơn.
Theo hướng dẫn chế độ ăn uống 2015-2020 cho người Mỹ của Viện Quốc gia về Bệnh tiểu đường và Tiêu hóa và Bệnh thận Hoa kỳ khuyến nghị, lượng chất xơ nên ăn vào mỗi ngày là 14g/1.000 calo tiêu thụ. Ví dụ, đối với chế độ ăn 2.000 calo thì khuyến nghị chất xơ là 28g/ngày.(1)
2. Vitamin C, E
Vitamin C giúp hình thành và duy trì các mạch máu khỏe mạnh nên có lợi cho người mắc bệnh trĩ. Vitamin C có nhiều trong các loại rau, củ, quả như bông cải xanh, ổi, dâu tây, kiwi, cam, đu đủ…
Vitamin E rất quan trọng đối với màng tế bào, giúp chống viêm và các mô bị tổn thương mau lành đồng thời thu nhỏ các búi trĩ. Các thực phẩm giàu vitamin E như rau cải xanh, cải bó xôi, hạt dẻ, bơ, đu đủ…
Thực phẩm giàu vitamin C, E có lợi cho người bệnh trĩ vì vậy bạn nên bổ sung vào chế độ ăn hàng ngày
3. Thực phẩm giàu omega-3
Omega 3 có tác dụng tốt đối với lớp màng nhầy niêm mạc đồng thời giúp cho sự đàn hồi của da tốt hơn nhờ đó hữu ích cho người mắc bệnh trĩ. Các loại thực phẩm giàu omega-3 người mắc bệnh trĩ nên ăn như hạt chia, hạt lanh, cá ngừ, cá hồi…
4. Magie và kẽm
Magie và kẽm là hai loại khoáng chất có thể giúp ổn định mạch máu, nhuận tràng, chống viêm, duy trì sự phát triển của các mô cơ từ đó làm vết thương mau lành. Các thực phẩm giàu magie và kẽm như bơ, ngũ cốc nguyên cám, các loại hạt, hải sản….
5. Collagen
Thiếu Collagen mô đệm ống hậu môn làm mất tính chất đàn hồi gây ra giãn mạch máu và dây chằng treo trĩ dẫn đến bệnh trĩ. Do vậy, bổ sung collagen có thể giúp làm giảm tình trạng của trĩ. Các thực phẩm giàu collagen như cá hồi, cá ngừ, da heo, lòng trắng trứng gà. Ngoài ra, người bệnh cũng có thể bổ sung collagen từ nguồn thực phẩm bổ sung dạng viên hoặc dạng nước.
Bệnh trĩ nên ăn uống như thế nào?
Bệnh trĩ là một hiện tượng phổ biến, thường liên quan đến đặc điểm của phân và mức độ dễ dàng đi tiêu của người bệnh. Trong khi đó, thực phẩm và chất lỏng tiêu thụ lại giúp xác định tính chất của phân.
Thực tế, nhiều nghiên cứu đã chứng minh rằng thực phẩm và đồ uống được tiêu thụ thường xuyên có thể ảnh hưởng rất nhiều đến tình trạng bệnh và quyết định loại phân của mỗi người. Trong khi đó, bệnh trĩ lại thường có liên quan đến tính chất của phân.
Ví dụ, việc đi tiêu không thường xuyên hoặc khó đi tiêu có thể dẫn đến các tĩnh mạch hậu môn hoặc trực tràng bị phồng lên do chúng ta căng thẳng quá mức khi đi cầu và điều này có liên quan đến bệnh trĩ. Thường xuyên bị tiêu chảy cũng gây kích thích và làm viêm các tĩnh mạch trực tràng dẫn đến việc có thể tiến triển thành bệnh trĩ. Đối với người mắc bệnh trĩ, việc phân khác thường có thể làm trầm trọng thêm tình trạng khó chịu hoặc chảy máu đang gặp phải.
Theo đó, một trong những thành phần quan trọng của việc kiểm soát hoặc ngăn ngừa bệnh trĩ liên quan đến chế độ ăn uống là tuân theo một kế hoạch dinh dưỡng ổn định bao gồm đủ chất xơ để giúp cho phân mềm và dễ đi tiêu. Theo đó, đối với hầu hết mọi người đều nên bổ sung từ 25-30g chất xơ mỗi ngày và hạn chế tiêu thụ các thực phẩm gây bất lợi cho tiêu hóa như đã đề cập ở phần trên.
Thắc mắc về thực đơn hàng ngày cho người bệnh trĩ?
1. Bệnh trĩ có được ăn rau muống không?
Nhiều người cho rằng rau muống làm lồi các vết sẹo nên cũng có thể làm cho búi trĩ phát triển lớn hơn. Tuy nhiên, thực tế rau muống lại chứa 1 hàm lượng chất xơ nên có thể giúp thúc đẩy tiêu hóa, tốt cho người mắc bệnh trĩ.
2. Bệnh trĩ có nên ăn trứng không?
Trứng, đặc biệt là trứng gà rất giàu omega-3 và collagen. Đây là các dưỡng chất có lợi cho da, mô nên rất tốt cho người bệnh trĩ.
3. Bệnh trĩ có ăn được tôm không?
Nếu bạn có một cơ địa bị dị ứng với tôm thì không nên ăn tôm. Vì dị ứng tôm có thể gây nổi mề đay và khiến cho búi trĩ bị ngứa ngáy. Nếu bạn không bị dị ứng tôm thì có thể ăn thực phẩm này bình thường, miễn là không ăn quá nhiều và quá thường xuyên.
4. Cắt trĩ có ăn được thịt bò không?
Thịt bò thuộc nhóm thịt đỏ, nếu ăn nhiều trong một bữa hoặc ăn thường xuyên sẽ gây bất lợi cho tiêu hóa và có thể khiến cho tình trạng bệnh trĩ thêm nghiêm trọng. Tuy nhiên, người bệnh trĩ vẫn có thể duy trì ăn thịt bò vài tuần một lần để bổ sung chất sắt và protein.
5. Bệnh trĩ nên ăn hoa quả gì?
Như đã nói ở trên, vitamin C, E rất tốt cho người bệnh trĩ, vì vậy bạn nên ăn các loại trái cây giàu các vitamin này như ổi, cam, quýt, kiwi, đu đủ, bơ, táo…